Loflied op IKEA

De IKEA-sketch van Youp van 't Hek indertijd ten spijt: IKEA heeft altijd gelijk. In niet aflatende afgunst denk ik vaak, althans regelmatig - want ik ga hier niet beweren dat IKEA mijn gedachtewereld beheerst, althans niet voortdurend, slechts af en toe, als het IKEA-tijd is en dat is het once in a while - had ik maar een kwart van het gelijk van IKEA, wat zou mijn leven dan kloppen. (Elk palletje, elk schroefje, elk dingetje waar zo'n schroefje in moet vallen, elk steeksleuteltje) x 0,25 en mijn leven was nog maar voor 75% wanorde. Ik zou er mijn linkerarm voor over hebben.
Twijfel nooit aan IKEA, twijfel aan jezelf. Of twijfel..., het is geen kwestie van twijfel. Wéét gewoon dat jíj fout zit als je vloekend tot de conclusie komt dat plank x omgedraaid, met de ruwe kant voor, in de Billy zit. Stel met zekerheid vast dat als de achterkant van de Pax blijft lubberen dat je het zakje met spijkertjes over het hoofd moet hebben gezien.
Afgelopen zomer kocht ik een zelfbouwkast bij GAMMA. Dat deugde niet. De GAMMA is voor losers die lelijke schuttingen ambiëren. Van een GAMMA-kast houd je stukken over. En je komt planken te kort. Dat typeert GAMMA. Zo niet IKEA. IKEA klopt. Tot aan de appeltaart van €1 en de gehaktballetjes met paardenvlees. Heerlijk.

Grapefruit

Met winterkleding aan veranderen mensen in leeftijdsloze hobbezakken. De vrouw bij de kassa droeg een vormeloze jas, een muts en een sjaal die haar gezicht bedekte. Wie niet goed keek, had kunnen denken dat het een vent was. Ik keek goed en zag opgemaakte ogen tussen muts en sjaal. Ik wist genoeg.
Later die dag kon ik haar aanschouwen in afgepelde vorm. Ze leek zo'n sinaasappel, of beter gezegd zo'n grapefruit met enorm dikke schil. Je denkt voor het pellen hoe krijg ik die op. Maar dat valt dan alleszins mee als je kijkt naar wat er overblijft. Of tegen.
De vrouw bij de kassa viel niet tegen toen haar schillen aan de kapstok hingen. Ze zat naast mij op de bank, geurig en in sappige partjes. Ik kreeg weer zin in het leven. Zij schonk mij vitamine C. Ik noemde haar Grapefruit. Ook vanwege haar gele haar dat statisch van haar hoofd afstond. Nog zo'n gevolg van bar winterweer.

 

De smaak van Paradontax

Voor mij in de rij bij de kassa stond een vrouw in een lange donkergrijze winterjas. Ik keek op haar rug, hetgeen een goede inschatting van haar leeftijd bemoeilijkte. De jas maakte oud, maar dat zei niets. Ik had vrouwen gezien in kleding - bloemetjesjurken, vleeskleurige panty's, plooirokken - die er uit zagen als 80, maar in werkelijkheid nog geen 40 waren. Vanonder haar muts staken blonde haren. Toen het haar beurt was, draaide ze zich naar de caissière en zag ik haar en profile. Tussen de 30 en 40 schatte ik, maar tussen de 35 en 42 had ook gekund. Het bleef moeilijk. Haar gezicht werd gedeeltelijk aan het zicht onttrokken door een witte sjaal. Ze kocht tomatensoep in een zak, vanillevla en tandpasta - Paradontax met fluoride. Ik dacht aan de zoute smaak van Paradontax in haar mond.
Wat ik op dat moment niet kon bevroeden was dat dit de vrouw was met wie ik zes jaar later, of eigenlijk zeseneenhalf jaar later, een vreselijk meningsverschil uitvocht. Het was zeg maar gewoon een ordinaire ruzie. We zouden vreselijk tegen elkaar tekeergaan. Ik zou weglopen, midden in de nacht en haar laatste woorden waren: 'Ja, loop jij maar weer weg, stomme klootzak.'
Als ik had geweten dat het zo zou lopen had ik dan ook mijn mesjes, scheerschuim en chocoladevla tussen haar boodschappen op de band gezet? De caissière zette toen al haar vraagtekens.

Uitvallen

In zaal Vincent van het daglichtloze congrescentrum in Nijkerk hoor ik het inspiratieloze verhaal van Vera en Willie aan. Zij is van Nederlands, hij van rekenen/wiskunde. In onvervalst Brabants doen ze het taal- en rekenbeleid uit de doeken van hun vmbo-school. Willie is te breedsprakig en wordt door Vera na de inleiding handig achter de tafel gedirigeerd. Willie moet de knoppen bedienen, om precies te zijn de enterknop waarmee hij nieuwe slights tevoorschijn klikt. Zouteloze dia's zijn het over rekentoetsen en taaltoetsen. Die exact in kaart brengen voor welke leerlingen de lat te hoog ligt. Die krijgen dan re-teaching. De lichtbeelden worden gedeeltelijk aan het oog onttrokken, omdat Willie pontificaal voor het scherm is gaan zitten en nogal fors is uitgevallen. Hij drukt een nieuwe dia tevoorschijn, weer een over uitvallende leerlingen. 'Vallen er ook wel eens docenten uit?' waag ik te vragen. Vera kijkt of ik haar geknepen heb. De zaal van toehoorders bestaande uit vmbo-docenten loeit. 'Hoe bedoelde gij dat?' vraagt Willie dreigend. Hij is erbij gaan staan.   Zijn inktzwarte schaduw laat alle informatie op het scherm verdwijnen. Ik aarzel, maar moet na A verder naar B. Ik haal hoorbaar adem. 'Nou, zijn de docentvaardigheden wel op orde? Uw manier van werken vergt nogal wat van de leerkrachten, toch?' Willie blijft staan. Met zijn handen leunend op de tafel heeft hij iets weg van een gorilla. Ik kan beter niet in zijn buurt komen. Het is Vera die het antwoord geeft, met beheerst trillende stem. 'Meneer, onze docenten worden door de directie tweemaal per jaar in de gelegenheid gesteld kennis te shoppen. Als dat niet voldoende is ... U hoeft niet te twijfelen aan de kwaliteit van het docententeam van het Zuid-Brabants College.' Ze kijkt me hautain aan. 'Bent u zelf ook docent?' Ik schud besmuikt het hoofd. 'Nou, waar bemoeide gij u dan mee.' Het is Willie die de boel afmaakt. Hij kijkt triomfantelijk de zaal rond en drukt op enter. De rust keert weer. Ik wis het zweet van mijn voorhoofd.