De onderwijsraad bracht half november een advies uit aan het kabinet. Daarin wordt “doelmatigheid” in het onderwijs bepleit. Dat wil volgens voorzitter Fons van Wieringen zoveel zeggen als “met zo min mogelijk middelen je doel bereiken”. Kortom, de raad adviseert de minister om het onderwijsland de broekriem aan te laten halen. Ordinair bezuinigen is het motto, maar dat vieze woord is in het rapport zorgvuldig vermeden. Het gaat hier, zoals zo vaak in het onderwijs, om de centen, niet om de inhoud.
Als hoogleraar onderwijskunde aan de UvA zou meneer Van Wieringen moeten weten dat hij zich niet als magerman is kok op moet stellen. Dan zou de onderwijsraad beter af zijn met een econoom aan het hoofd. Toch meent Van Wieringen dat “ook het onderwijs een bijdrage dient te leveren aan de economische crisis”. Daaruit blijkt dat de opdracht van het kabinet er simpelweg een is geweest waarvan de voorwaarde van de conclusie reeds vaststond: er moet hoe dan ook beknibbeld worden. Van Wieringen had de minister om de oren kunnen slaan met het rapport van de commissie-Rinnooy Kan waarin klip en klaar wordt vastgesteld dat de kwaliteit van onderwijs valt of staat met de rust en ruimte die de leraar heeft voor het voorbereiden van lessen. Maar nee, de onderwijsraad deed braaf wat literatuuronderzoek, hield links en rechts wat interviews - met u misschien? niet met mij in elk geval - en kwam tot de slotsom dat het met de doelmatigheid in het onderwijs slecht is gesteld. Leraren en managers blijken geen inzicht te hebben in de tijd en moeite die zij steken in hun werk. Ze laten zich voortdurend (af)leiden door de oneindige vraag van leerlingen en ouders. Zo’n verspilling van tijd!
Om tot een beter besef te komen van de gedane arbeid dient de docent tijd te gaan schrijven. Het resultaat is bij de onderwijsraad al bekend: het kan allemaal stukken efficiënter. Zeker als docenten in groepen verantwoordelijk worden gesteld voor delen van het beleid. Moet je eens opletten wat een adequate boel het dan wordt in onderwijsland.
Nu zijn leraren al behoorlijk overbelast. Op de dag van het verschijnen van het advies van de onderwijsraad, verscheen ook een onderzoek van TNO naar de zogenaamde ‘zware’ beroepen in het kader van AOW vanaf 67 jaar. Niet alleen had men daarbij gekeken naar fysiek zware beroepen, maar ook welke banen psychisch pittig zijn. Docenten in het voortgezet onderwijs hebben zo’n lastige baan en de collega’s uit het basisonderwijs volgen op korte afstand. Ik moet eerlijk bekennen dat ik niet verrast was door deze uitslag. Het is zo en we weten het met z’n allen. Dat hoeven wij niet nog eens te bewijzen met een klus erbij.
En tot slot nog een beresterk advies vanuit het veld voor de minister: die onderwijsraad moet u toch eens afschaffen. Wat kost dat allemaal niet.
Deze column is verschenen in Avies&Educatie van december 2009.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten